गेल्या काही वर्षांत भारताने संरक्षण क्षेत्रात स्वावलंबनाची दिशा पकडली असून, त्याचा स्पष्ट परिणाम देशाच्या संरक्षण आयातीवर झाला आहे. एकेकाळी जागतिक संरक्षण आयातीत भारताचा वाटा अकरा टक्के होता, तो आता घटून केवळ चार टक्क्यांवर आला आहे. यामुळे भारताची परदेशी उपकरणांवरील अवलंबनता मोठ्या प्रमाणात कमी झाली आहे.
‘मेक इन इंडिया’ आणि ‘आत्मनिर्भर भारत’ यांसारख्या उपक्रमांमुळे संरक्षण उपकरणांचे उत्पादन आता देशांतर्गत मोठ्या प्रमाणात होत आहे. टँक, तोफा, लढाऊ विमाने, स्फोटके, आणि इतर अनेक साधनसामग्री आता भारतातच तयार केली जात आहेत. संरक्षण मंत्रालय आणि शास्त्रज्ञ संस्था यांनी खासगी उद्योगांशी भागीदारी करत स्वदेशी उत्पादनास चालना दिली आहे.
फक्त आयातच नव्हे, तर संरक्षण निर्यातीतही मोठी वाढ झाली आहे. वर्ष २०१४–१५ मध्ये भारताची संरक्षण निर्यात एक हजार नऊशे चाळीस कोटी रुपये होती, ती आता तेवीस हजार सहाशे बावीस कोटी रुपयांवर पोहोचली आहे. या वाढीमुळे भारत आता संरक्षण उपकरण निर्यात करणाऱ्या देशांच्या यादीत स्थान मिळवत आहे.
आज भारत जागतिक स्तरावर एक विश्वासार्ह संरक्षण भागीदार म्हणून उदयास येत आहे. संरक्षण संशोधन संस्था आणि खासगी क्षेत्रातील कंपन्यांमधील तांत्रिक सहकार्यामुळे, केवळ सुरक्षा नव्हे तर आर्थिकदृष्ट्याही ही वाटचाल फायदेशीर ठरते आहे. या यशस्वी धोरणाचा विस्तार भविष्यातील राष्ट्रीय सुरक्षेसाठी अत्यंत महत्त्वाचा ठरणार आहे.
