इस्रायलसोबत सुरू असलेल्या तणावाच्या पार्श्वभूमीवर इराणने जून महिन्यात पर्शियन उपसागरातील होर्मुझ सामुद्रधुनीत खाणी टाकण्याची तयारी केल्याचा दावा अमेरिकेच्या गुप्तचर संस्थांकडून करण्यात आला आहे. अमेरिकेच्या मते, इराणने आपल्या नौदल जहाजांवर खाणी चढवल्या आणि त्या सामुद्रधुनीत सोडण्याच्या तयारीत होता.
होर्मुझ ही सामुद्रधुनी जगातील सर्वात व्यस्त आणि महत्त्वाची इंधन वाहतूक मार्गांपैकी एक आहे. जगातील वीस टक्क्यांहून अधिक कच्चे तेल याच मार्गातून दररोज वाहून नेले जाते. या मार्गावर ताण निर्माण झाला, तर जगभरातील इंधन दरात मोठा चढ-उतार होऊ शकतो.
इराणकडून प्रत्यक्ष खाणी टाकण्यात आल्या नसल्या तरी अमेरिकेने या हालचाली गांभीर्याने घेतल्या आहेत. युद्धनौका, स्फोटक निष्क्रिय करणारी पथके आणि गस्तीसाठी विशेष जहाजे तैनात करण्यात आली आहेत. कोणताही धोका निर्माण झाल्यास लगेचच कारवाई केली जाईल, असे अमेरिकेच्या नौदलाने स्पष्ट केले आहे.
या घटनेनंतर जागतिक कच्च्या तेलाच्या दरात सौम्य वाढ झाली आहे, मात्र व्यापार सामान्यपणे सुरू आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारात या परिस्थितीवर बारकाईने नजर ठेवली जात आहे. व्यापाऱ्यांचा विश्वास आहे की, होर्मुझ मार्ग बंद होण्याची शक्यता कमी आहे.
ही घटना जागतिक पातळीवर इंधन सुरक्षेबाबत नवा प्रश्न निर्माण करते. इराणच्या हालचालींमुळे केवळ सामरिक नव्हे तर आर्थिक अस्थिरतेचा धोका निर्माण होऊ शकतो. त्यामुळे भारतासह अनेक देश या समुद्रमार्गावरची आपली अवलंबनता पुन्हा विचारात घेतील, अशी शक्यता व्यक्त केली जात आहे.
