भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील तणावपुर्ण संबंध पुन्हा एकदा तीव्र होण्याची चिन्हे दिसत आहेत. अलीकडील घडामोडींमुळे दोन्ही देशांच्या सीमांवर वाढती असुरक्षितता आणि तणाव निर्माण झाला आहे. भारताने आपल्या सीमावर्ती भागात नागरिकांसाठी स्वसंरक्षणाचे सराव सुरू केले असून, अनेक सीमावर्ती गावांत लष्करी हालचाली वाढवण्यात आल्या आहेत. यामुळे शेजारील पाकिस्तानच्या लष्करी यंत्रणेतही सतर्कता वाढली आहे.
या पार्श्वभूमीवर सिंधु जल कराराचाही उल्लेख होत आहे. भारताने या करारातील अटींचा पुन्हा विचार करण्याचे संकेत दिले आहेत. पाकिस्तानने हे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर उचलून धरत भारतावर राजनैतिक दबाव आणण्याचा प्रयत्न केला आहे. मात्र, भारताचे म्हणणे आहे की, “सिंधु जल करार हा फक्त पाण्याचा विषय नसून राष्ट्रीय सुरक्षेचा मुद्दा आहे आणि दहशतवाद थांबविल्याशिवाय कोणतीही सवलत मिळणार नाही.”
दुसरीकडे, समुद्रसीमांवरही तणाव वाढत असून, भारताच्या नौदलाने काही महत्त्वाच्या हालचाली केल्या आहेत. संरक्षण मंत्रालयाने समुद्रमार्गाने संभाव्य धोका ओळखून काही अत्याधुनिक नौदले तैनात केली आहेत. पाकिस्तानने देखील त्याच्या कराची बंदरावरील सुरक्षा वाढवली आहे. हवाई हल्ले, ड्रोन घुसखोरी आणि दहशतवाद्यांच्या हालचालींमुळे दोन्ही देश सतर्क आहेत.
सध्याच्या घडामोडी लक्षात घेता, भारत–पाकिस्तान सीमारेषेवर भविष्यात महत्त्वाचे बदल घडण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. नागरी स्वसंरक्षण, सीमा व्यवस्थापन आणि संरक्षण यंत्रणेची पुनर्रचना ही लवकरच सरकारकडून होऊ शकते. दोन्ही देशांनी शांततेचा मार्ग स्वीकारावा, अशी मागणी आंतरराष्ट्रीय समुदायाकडून होत आहे.
