बिहार विधानसभा निवडणुकीसाठी २०२५ मध्ये देशात प्रथमच मोबाइल अ‍ॅपच्या माध्यमातून मतदान होणार आहे. या नव्या प्रणालीचे नाव ‘ई‑एसईसी बीएचआर’ असून, मतदारांना त्यांच्या मोबाईलवरून मतदान करता येणार आहे. निवडणूक आयोगाने ही प्रणाली पूर्णपणे सुरक्षित असल्याचे सांगत तिच्या कार्यपद्धतीबाबत सविस्तर माहिती दिली आहे. विशेषतः स्थलांतरित कामगार, अपंग, वृद्ध, गरोदर महिला आणि आजारी नागरिक यांना या सुविधेचा मोठा फायदा होणार आहे.
या अ‍ॅपमध्ये चेहरा ओळखण्याची तंत्रज्ञान प्रणाली असून, मतदाराची ओळख पूर्णपणे डिजिटल पद्धतीने पडताळली जाणार आहे. यामध्ये प्रत्येक मताची नोंद सुरक्षित ठेवण्यासाठी विशेष संकेतशब्द प्रणाली, साखळी पद्धतीची माहिती ठेवणारी यंत्रणा आणि मताच्या खातरजमतेसाठी स्वतंत्र नोंद यंत्रणा उपलब्ध आहे. त्यामुळे कोणतीही छेडछाड किंवा फसवणूक होण्याची शक्यता नाकारण्यात आली आहे.
निवडणूक आयोगाने स्पष्ट केले आहे की, या प्रणालीच्या सर्व चाचण्या यशस्वीपणे पार पडल्या असून, सर्व काही अत्यंत पारदर्शक आणि खात्रीलायक पद्धतीने केले जाईल. यातून भारतीय निवडणूक प्रक्रियेतील एक ऐतिहासिक बदल घडणार असून, भविष्यातील निवडणुकांसाठी डिजिटल मतदानाचा मार्ग मोकळा होणार आहे. यामुळे वेळ, पैसा आणि संसाधनांची मोठी बचत होणार आहे.
या प्रणालीद्वारे दूरदूरच्या ग्रामीण भागात राहणाऱ्या आणि शहरांमध्ये स्थलांतरित झालेल्या नागरिकांनाही त्यांचा मतदानाचा हक्क बजावता येणार आहे. ही संकल्पना प्रत्यक्षात आली, तर भारतातील लोकशाही अधिक सशक्त होईल आणि अधिकाधिक नागरिक मतदान प्रक्रियेत सहभागी होतील, असा विश्वास निवडणूक आयोगाने व्यक्त केला आहे.
