माहिती

वारकरी बांधवांसाठी एकादशीचा दिवस हा कोणत्याही मोठ्या सणांपेक्षा निश्चितच लाहान नसतो. माघ महिन्याच्या शुक्ल पक्षात एकादशी येते. तिला ‘जया एकादशी’ असे म्हणतात. यावर्षी जया एकादशी 20 फेब्रुवारीला आहे. ही एकादशी अत्यंत शुभ मानली जाते. या एकादशीचे व्रत केल्यास सर्व प्रकारच्या पापांपासून मुक्ती मिळते. श्रद्धेनुसार जो…

रथसप्तमी हा वसंत ऋतुच्या आगमनाचा सण आहे. हिंदू धर्मात रथसप्तमीला फार महत्व आहे. हा सूर्याच्या उपासनेचा दिवस असल्याचा उल्लेख पुराणात आढळतो. रथसप्तमी हा दिवस अदिती आणि कश्यप यांचा पुत्र सूर्य याचा हा जन्मदिवस असल्याचे मानले जाते. यादिवशी सकाळी सूर्योदयापूर्वी स्नान केले जाते. सूर्यदेवतेला लाल फुले,…

भारतातील सिंधु संस्कृती प्राचीन आहे. सन 1924 मध्ये सिंधू नदीवरील मोहेंजोदडो आणि पंजाबमधील हडप्पा येथे केलेल्या उत्खननात अत्यंत विकसित नागरी संस्कृतीचे अवशेष आढळून आले, ज्याला ‘सिंधू संस्कृती’ किंवा ‘हडप्पा संस्कृती’ असे नाव देण्यात आले. या प्राचीन शहरांचा नियोजित आराखडा, रुंद रस्ते, विटांनी बांधलेली मोकळी घरे आणि भूमिगत गटारांची व्यवस्था अगदी…

फाल्गुन पौर्णिमेच्या दिवशी होळी हा सण भारतामध्ये साजरा केला जातो. वेगवेगळ्या प्रदेशात होळीला वेगवेगळी नावे आहेत. होळी हा रंगांचा सण आहे. होळीला ‘होळी पौर्णिमा’, ‘होलिकोत्सव’, ‘होलिकादहन’ अशी विविध नावे आहेत. होळी साजरी करण्याचेही खूप वेगवेगळे प्रकार आहेत. विविध प्रदेशात खाद्यपदार्थही वेगवेगळ्या प्रकारचे बनवले जातात. महाराष्ट्रात…

मर्यादा पुरुषोत्तम भगवान श्रीराम यांच्या जन्मदिनाच्या स्मरणार्थ रामनवमी साजरी केली जाते. श्रीराम हे भगवान विष्णूचे सातवे अवतार मानले जातात. दरवर्षी हिंदू दिनदर्शिकेनुसार चैत्र महिन्याच्या नवव्या तिथीला श्री रामनवमी साजरी केली जाते. चैत्र महिन्याच्या प्रतिपदेपासून नवमीपर्यंतही हा सोहळा साजरा करतात. या दिवसात अनेक लोक उपवास करतात….

नागपंचमी हा वेदकाळापासून चालत आलेला सण आजही भक्तीभावाने साजरा केला जातो. दरवर्षी श्रावण महिन्यात नागपंचमी येते. भारतीय संस्कृती मुळची कृषिप्रधान आहे. नाग हा शेतकऱ्यांचा मित्र आहे. तो शेतीची नासधूस करणाऱ्या उंदरांचा नायनाट करतो. त्याच्याप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी नागोबाची मूर्तीस्वरुपात घरोघरी पूजा केली जाते. श्रावण महिन्यातील…