भारतीय नौदलाच्या ताकदीत लक्षणीय भर पडली आहे. नुकत्याच दोन महत्त्वाच्या युद्धनौका नौदलाच्या ताफ्यात दाखल झाल्या आहेत. यामध्ये एक आहे रशियात बनवलेली भारतीय नौदलाची युद्धनौका तमाल, तर दुसरी महाराष्ट्रातील मजगाव डॉक येथे स्थानिक पातळीवर तयार करण्यात आलेली भारतीय नौदलाची युद्धनौका उदयगिरी. या दोन नौकांमुळे भारताची सागरी लष्करी क्षमता अधिक बळकट झाली आहे.
भारतीय नौदलाची युद्धनौका तमाल ही टालवार वर्गातील आठवी आणि शेवटची परदेशातून आयात करण्यात आलेली युद्धनौका आहे. ही फ्रीगेट युद्धनौका रशियातील कॅलिनिनग्रॅड येथून भारतीय नौदलात समाविष्ट करण्यात आली. ही नौका हवेतून आणि समुद्रातून मारा करणाऱ्या क्षेपणास्त्रांनी सज्ज आहे. ब्रह्मोससारखी सुपरसोनिक क्षेपणास्त्रे, अण्वस्त्र प्रतिरोधक सेन्सर्स आणि अत्याधुनिक नेव्हिगेशन प्रणाली यामुळे ती नौदलाच्या युद्धसज्जतेत मोलाची ठरणार आहे.
दुसरीकडे, भारतीय नौदलाची युद्धनौका उदयगिरी ही प्रकल्प १७ ए अंतर्गत तयार करण्यात आलेली आधुनिक गुप्तचर युद्धनौका आहे. ही पूर्णपणे भारतातच तयार करण्यात आलेली स्वदेशी फ्रीगेट आहे. तिच्या डिझाइनपासून यंत्रणा आणि शस्त्रसज्जतेपर्यंत सगळे तंत्रज्ञान भारतीय तज्ज्ञांकडून विकसित करण्यात आले आहे. कमी वेळेत – अवघ्या साडेतीन वर्षांत – तयार झालेल्या या नौकेमुळे स्वदेशी नौका बांधणी क्षेत्रातील भारताची प्रगती अधोरेखित होते.
या दोन्ही नौकांमध्ये आधुनिक तंत्रज्ञान, शस्त्रास्त्र यंत्रणा, आणि खोल समुद्रातील दीर्घकाळ गस्त घालण्याची क्षमता आहे. INS तमाल ही भारताची शेवटची परदेशी युद्धनौका असल्याने, यानंतर भारत पूर्णपणे स्वदेशी युद्धनौकांवर अवलंबून राहणार आहे, ही महत्त्वाची पायरी ठरते. तर भारतीय नौदलाची युद्धनौका उदयगिरीसारख्या नौका भारताच्या आत्मनिर्भरतेचे प्रतिक मानल्या जात आहेत.
या युद्धनौकांच्या समावेशामुळे भारतीय नौदलाची ‘ब्लू वॉटर’ क्षमता अधिक व्यापक झाली आहे. म्हणजेच, भारत आता आपल्या सागरी हद्दींपलीकडेही शत्रूवर लक्ष ठेवण्याची आणि गरज पडल्यास कारवाई करण्याची क्षमता बाळगतो आहे. हे पाऊल भारताच्या सागरी सुरक्षेसाठी निर्णायक ठरेल, अशी खात्री लष्करी तज्ज्ञांकडून व्यक्त होत आहे.
