चीनच्या आक्रमक धोरणाला प्रत्युत्तर देण्यासाठी एकोणीस देशांनी एकत्र येत इतिहासातील सर्वात मोठ्या बहुराष्ट्रीय युद्धाभ्यासाला सुरुवात केली आहे. ‘टॅलिसमन साबर – २०२५’ या नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या या युद्धाभ्यासात सुमारे चाळीस हजार सैनिक सहभागी झाले असून, हा सराव सध्या ऑस्ट्रेलियातील शोऑलवॉटर बे येथे सुरू आहे.
या युद्धाभ्यासाचे आयोजन अमेरिकेच्या नेतृत्वाखाली करण्यात आले असून, भारत, जपान, दक्षिण कोरिया, फ्रान्स, इंग्लंड, कॅनडा, न्यूझीलंड यांसारख्या देशांनी सहभाग नोंदवला आहे. हा सराव क्षेत्रीय सुरक्षेचा बळकटीकरण, संयुक्त लष्करी तयारी आणि आंतरराष्ट्रीय समुद्री मार्गांचे संरक्षण या प्रमुख उद्दिष्टांवर केंद्रित आहे.
युद्धाभ्यासाची वैशिष्ट्ये :
युद्धाभ्यासात हवाई, सागरी आणि स्थल यंत्रणांचा संयुक्त सराव.
ड्रोन, लँडिंग जहाजे, क्षेपणास्त्र यंत्रणा आणि पाणबुडीविरोधी उपाययोजना यांचा समावेश.
तैवान आणि दक्षिण चीन समुद्र या संवेदनशील भागांमध्ये चीनच्या वाढत्या हस्तक्षेपाला सामोरे जाण्याची तयारी.
प्रथमच पपुआ न्यू गिनी या देशातही काही सराव उपक्रम राबवले जात आहेत.
या युद्धाभ्यासावर चीनने तीव्र नाराजी व्यक्त केली असून, हा प्रादेशिक शांतता भंग करणारा सराव असल्याचा आरोप केला आहे. चीनने आपल्या नौदलाची निरीक्षणे युद्धाभ्यासाच्या आसपासच्या सागरी भागात वाढवली आहेत. यामुळे तणाव आणखी वाढण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
भारताने या युद्धाभ्यासात आपले नौदल, लष्कर व हवाई दलाचे काही निवडक युनिट्स पाठवले आहेत. भारताच्या उपस्थितीमुळे हिंद-प्रशांत भागातील सुरक्षिततेच्या दृष्टीने आपली भूमिका ठाम असल्याचे स्पष्ट होत आहे. भारताच्या सहभागाने संयुक्त लष्करी समन्वय आणि सामरिक भागीदारीला चालना मिळाली आहे.
‘टॅलिसमन साबर – २०२५’ हा युद्धाभ्यास केवळ लष्करी सराव नसून, चीनच्या एकाधिकारशाहीविरुद्ध आंतरराष्ट्रीय एकात्मतेचा संदेश आहे. १९ राष्ट्रांचा एकत्रित सहभाग, प्रगत तंत्रज्ञानाचा वापर आणि सामूहिक तयारी ही जागतिक सुरक्षेसाठी महत्त्वाची पावले आहेत. आगामी काळात अशा सरावांमुळे प्रादेशिक तणावाचा सामना करण्याची क्षमता वाढेल, असा विश्वास तज्ज्ञ व्यक्त करत आहेत.
