छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यातील ‘कन्नड’ तालुक्यात ‘पेडका’ हा एक किल्ला आहे. या किल्ल्याच्या पायथ्याशी ‘पेडकावाडी’ धरण आहे. या धरणाच्या मातीच्या बांधावरून चालत गेल्यावर ‘पेडका’ किल्ल्याचा पायथा गाठता येतो. साधारणपणे ३० मिनिटात आपण पठारावर पोहोचतो. येथून आपल्याला उत्तर आणि दक्षिण बाजूला डोंगरांचे 2 सुळके दिसतात. यांच्यामधील घळीतून वर चढायला सुरुवात केल्यास दक्षिणेकडच्या बाजूला किल्ल्याचे प्रवेशद्वार आहे. प्रवेशद्वार येण्यापूर्वी २५-३० बांधीव आणि कातळात कोरलेल्या पायऱ्या आहेत. पठारावरून प्रवेशद्वारापर्यंत पोहोचण्यास साधारण ४५ मिनिटांचा अवधी लागतो.
प्रवेशद्वारातून किल्ल्यावर जाताना 3 भाग दिसतात. सर्वात खालच्या भागात काही वास्तुंचे चौथरे आहेत. ते पाहून मागे वळून पश्चिमेच्या दिशेने गेले म्हणजे कातळाच्या पोटात खोदलेले टाक पहायला मिळते. ते पाहून दरीच्या काठाकाठाने पुढे जावे. उजव्या बाजूच्या कातळ भिंतीखाली २ टाक दिसतात. येथे ‘म्हसोबाची देवळी’ आहे. किल्ल्याच्या दुसर्‍या टप्प्यावर चढून जावे लागते. तेथे खालच्या बाजूला ३ गुहा दिसतात. या परिसरात २ ते ३ ठिकाणी शेंदूर फासलेले दगड असून त्याच्याजवळ त्रिशूळ उभे करून ठेवलेले आहेत.
किल्ल्यातील मोठ्या तलावाच्या बाजूला डोंगर पसरलेला आहे. या डोंगरावरून वाहत येणारे पाणी थेट या मोठ्या तलावात जाते. तलाव गाळाने भरू नये, म्हणून तलावाच्या वर २ छोटे तलाव आहेत. सर्वात वरच्या पठारावर असलेल्या तलावात पठारावरून वाहणारे पाणी आणि गाळ जमा होतो. तो तलाव पूर्ण भरला की, वरचे पाणी बाजूच्या पन्हाळीतून खालच्या बाजूला असलेल्या तलावात जाते. येथे पुन्हा एकदा पाणी स्थिर होते. त्यामुळे त्यातील गाळ खाली बसतो. या तलावाच्या बांधाच्या एका कडेला वरच्या बाजूस पाणी जाण्यासाठी पन्हाळी बनवलेली आहे. त्यातून पाणी खालच्या मोठ्या तलावात जमा होते. यामुळे मोठ्या तलावात फारच कमी प्रमाणात गाळ जमा होतो.
किल्ल्याच्या माथ्यावर एक तलाव आहे. माथ्याच्या मध्यावर पिराचे थडगे, एका वाड्याचा चौथरा, तसेच एक मातीचा टेहळणी बुरुज आहे. या बुरुजावरून संपूर्ण गड दिसतो. गड पाहण्यास अंदाजे १ तास लागतो.
छत्रपती संभाजीनगर शहरापासून ‘कन्नड’ हे तालुक्याचे गाव ६५ किमी अंतरावर आहे. ‘कन्नड’हून किल्ल्याजवळील ‘कळंकी’ गाव २० किमी अंतरावर आहे. ‘कळंकी’ गावात जाण्यासाठी एसटी आणि खासगी जीप गाड्यांची सोय आहे. ‘कळंकी’हून दीड तास चालत गेल्यानंतर पेडका किल्ल्याचा पायथा येतो.
