स्वतंत्र बातमी

कागदी छापखाना हा वर्षभर चालणारा व्यवसाय आहे. या व्यवसायासाठी कच्चा माल, यंत्रसामग्री, जागा आणि इमारतीची संपूर्ण किंमत व्यवसायाच्या विस्ताराच्या प्रमाणात ठरवली जाते. ‘लहान’ आणि ‘मोठा’ अशा दोन स्वरूपात हा व्यवसाय सुरू करू शकता. आपणास आवश्यक असेल अशी यंत्रसामग्री बाजारात उपलब्ध आहे. लहान यंत्रावर तासाला 400 ते 500 नग छापू शकता. बेरोजगार, कल्पक उद्योजकांना कमी भांडवलात ग्रामीण भागात उद्योग सुरू करण्यासाठी लघु मुद्रणालयाचा व्यवसाय फायदेशीर आहे. ग्रामीण भागातील पतसंस्था, ग्रामपंचायती, दुग्धव्यवसाय, सोसायट्या याही मोठ्या प्रमाणात छपाईची कामे करतात.

त्यांना हवी ती स्टेशनरी छापून त्यांच्या वेळेत दिली जाऊ शकते. यासोबतच लेटरहेड, व्हिजिटिंग कार्ड, लिफाफे, हँडबील यांसारखी स्टेशनरी छापून व्यापाऱ्यांना देता येऊ शकते. बिल-पुस्तके तसेच ग्रामीण भागातील लोकांसाठी निमंत्रण पत्रिका, विविध कार्यक्रमांच्या जाहिरातींसाठी पत्रके, इत्यादी स्टेशनरी छापता येते.

कमी स्पर्धेमुळे या उद्योगात व्यावसायिक फसवणूक कमी होते. जर तुम्ही उद्योग सुरू करणार असाल तर त्या जागेच्या आजूबाजूला औद्योगिक वसाहत असल्यास, शहरीकरण असल्यास, बाजारपेठ असल्यास, शोरूम्स, मॉल्स, दुकाने किंवा अनेक शैक्षणिक संस्था असल्यास 1 ते 2 लाख रुपये भांडवलात अशी प्रेस सुरू करता येऊ शकते.

मोठ्या छपाई कारखान्यामध्ये छपाई आणि त्यानंतरच्या प्रक्रियेत 3 मुख्य भाग असतात. म्हणजे कंपोझिंग, प्रिंटिंग आणि बाइंडिंग होत. ‘कंपोझिंग’ करताना, सर्वप्रथम जी माहिती छापायची आहे ती तयार करावी. ‘कंपोझिंग’साठी वापरल्या जाणाऱ्या काचेचे प्रकार तयार करून ‘फाउंड्री’मध्ये दिले जातात. हे प्रकार तयार केले जातात. त्यानंतर ‘प्रूफ रीडिंग’ करून त्याची छपाई केली जाते. ‘कंपोझिंग’ माहिती लेटरप्रेस, ऑफसेट किंवा ट्रेडलद्वारे मुद्रित केली जाते. छापील माहितीचे कागद हव्या त्या आकारानुसार कापून प्रेस मशीन, सुई मशीनद्वारे ‘बाइंडिंग’ केले जातात.

‘बाइंडिंग’ हा छपाईचा सर्वात महत्त्वाचा व्यावसायिक भाग आहे. छिद्र पाडण्याचे यंत्र, सुई मशीन, कटिंग मशीन, प्रेस मशीन ही यासाठीची उपकरणे आहेत. यासोबत तांत्रिक व्यवसाय असल्याने बाइंडर, कंपोझिटर, प्रेसमन आदी प्रशिक्षित मजुरांची यासाठी गरज आहे. स्थानिक शाळा-महाविद्यालयांच्या प्रमुखांना भेटून त्यांना हवे ते विविध नमुने, दुग्धव्यवसाय, संस्था, पतसंस्था, महिला मंडळ, बचत गट, भिशी मंडळे, संस्था ट्रस्ट यांच्या प्रमुखांना भेटून त्यांचे छपाईचे काम घेऊ शकता. लग्नपत्रिका, निमंत्रण पत्रिका आणि व्हिजिटिंग कार्ड छापं मिळतील, अशी सर्वत्र तुमच्या प्रेसची जाहिरात करा.

स्वतः स्थानिक व्यावसायिकांना भेटून स्टेशनरी, व्हिजिटिंग कार्ड, हँडबिल आणि पावती पुस्तके छापण्यासाठी ऑर्डर मिळवा. तुमच्या प्रेसजवळच्या औद्योगिक वसाहतींना भेट द्या. कारखान्याच्या प्रमुख व्यक्तीला भेटा. त्यांच्या कारखान्याचे छपाईचे काम मिळवा. रबर शीट, चांगल्या दर्जाची रंगीत शाई, हातोडा, कंपोझिंग स्टिक, डिंक (गोंद) सारखी छोटी साधने या व्यवसायासाठी आवश्यक असतात. याशिवाय यंत्रसामग्रीचीही आवश्यकता असते.