स्वतंत्र बातमी

औद्योगिक आणि इतर क्षेत्रात प्लास्टिकच्या वाढत्या वापरामुळे प्लास्टिकच्या वस्तूंना मोठी मागणी आहे. खुर्च्या, टेबल, फर्निचरपासून ते स्वयंपाकघरातील अनेक वस्तूंपर्यंत सर्व काही प्लास्टिकचे बनवले जात आहे. आकर्षक, वापरण्यास सुलभ, कमी वजन आणि कमी किमतीमुळे प्लास्टिकच्या वस्तू ग्राहकांच्या पसंतीस उतरत आहेत. प्लास्टिकच्या बाटल्या प्लास्टिक उत्पादनांपैकी एक महत्त्वाचा भाग आहे आहेत.

आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या आधारे स्ट्रेच ब्लो मोल्डेड पद्धतीने बाटल्या तयार केल्या जातात. या व्यवसायात ‘पॉलिव्हिएल क्लोराईड’ आणि ‘पॉलिएथिलीन टेरिफ्टालेट’ हे साहित्य ‘स्ट्रेच ब्लो मोल्डेड’ पद्धतीने वापरले जाते. भारत हा एक विकसनशील देश आहे. विकसित देशांमध्ये या बाटल्यांची सार्वत्रिक मागणी असल्याने भारतात या ‘स्ट्रेच ब्लो मोल्डेड’ प्लास्टिकच्या बाटल्यांना खूप मागणी आहे. अत्यंत पारदर्शक, घर्षण-प्रतिरोधक, अल्कली, वायू-प्रतिरोधक आणि मजबूत असल्याने शीतपेयांसाठीही बाटल्यांना सर्वाधिक मागणी आहे.

‘पीईटी’, ‘पीपी’ आणि ‘पीव्हीसी’ बाटल्यांसाठी वापरण्यात येणारा कच्चा माल फक्त आपल्या देशात उपलब्ध आहे. पॉलिमर कच्च्या मालापासून या बाटल्या तयार केल्या जातात. हे प्लास्टिक फेकून देऊनही त्याचे नव्या स्वरूपात रूपांतर करता येते. रासायनिक प्रक्रियेमुळे कच्च्या मालाची कमतरता नाही. प्लॅस्टिक उद्योगातील तज्ञांच्या सल्ल्यानुसार, अनुभवासह आणि विकसित केलेल्या सूत्रांच्या आधारे उत्पादन केले जाते.

हा रासायनिक प्रक्रिया उद्योग असल्याने प्रकल्प सुरू करण्यापूर्वी त्याची जागा रहिवासी भागापासून दूर असावी. निश्चित सूत्र तयार करून कुशल मनुष्यबळासह उत्पादन तयार करावे लागते. रासायनिक उद्योगांसाठी शासनाचे कडक नियम असतात. सर्व नियमांचे पालन करून कायदेशीर मान्यता घेऊन तज्ज्ञांच्या अधिकाराखाली उत्पादन सुरू करावे.सौंदर्यप्रसाधने पॅकिंग, खाद्यतेल, रंग आणि शीतपेये वेष्टनबंद करण्यासाठी प्लास्टिकचा वापर केला जातो. प्राचीन काळी मालाची वाहतूक करण्यासाठी लोखंडी डब्यांचा वापर केला जात होता. आज त्यांची जागा प्लास्टिक कंटेनरने घेतली आहे.

माणसाच्या दैनंदिन जीवनात प्रत्येक क्षेत्रात प्लास्टिकचा वापर वाढत आहे. कोल्ड ड्रिंक्स, बिअर, खाद्यतेल हे बहुतांश प्लास्टिकच्या बाटल्यांमध्ये बंद केलेले असतात. कोल्ड ड्रिंक्सपासून ते ‘बिस्लेरी एक्वा’ पाण्यापर्यंत सर्व काही बंद करण्यासाठी प्लास्टिकच्या बाटल्यांचा वापर केला जातो. पाणी आणि शीतपेय प्यायल्यानंतर आपण नेहमी इकडे-तिकडे बाटल्या विखुरलेल्या पाहतो. भंगार विक्रेते या बाटल्या गोळा करतात आणि भंगार विक्रेत्यांना विकतात. ज्यामध्ये बाटल्यांचा पुनर्वापर करून त्या पुन्हा विक्रीसाठी वापरल्या जातात. खाद्यतेलासाठी बहुतांश प्लास्टिकच्या बाटल्यांचा वापर केला जातो. वनस्पती तूप, स्क्वॅश, जाम, सरबत आदी पेये, वाहनांसाठी लागणारे महागडे तेल हे सर्व आज केवळ प्लास्टिकच्या बाटल्यांमधून विक्रीसाठी येते. प्लास्टिकच्या बाटल्या तयार करण्याचा प्रकल्प आर्थिक आणि औद्योगिक दृष्टिकोनातून एक मोठा प्रकल्प आहे.

तज्ज्ञांच्या सल्ल्याने, तज्ज्ञांच्या मार्गदर्शनाखाली हा प्रकल्प सुरू करावा. आर्थिक मदतीसोबतच बाजाराचा चांगला अभ्यास करून आणि नफा-तोट्याची पूर्ण कल्पना घेऊन प्रकल्प सुरू करावा.प्लास्टिक बाटल्यांचे सर्वात मोठे ग्राहक हे शीतपेय आणि खाद्यतेल उत्पादक आहेत. अशा उत्पादकांना प्रत्यक्ष भेटून त्यांच्या मालाच्या पॅकिंगसाठी आवश्यक डिझाइनच्या बाटल्या तयार करू शकता. दुग्धजन्य पदार्थ, औषध उत्पादक, सौंदर्य प्रसाधने उत्पादकांना देखील वस्तूंचा पुरवठा करू शकता. हे साहित्य स्टेशनरीच्या दुकानात पाण्याच्या बाटल्यांच्या स्वरूपात विकले जाऊ शकते. कंपनीच्या मॉडेलनुसार वस्तूंचे उत्पादन आणि वितरण करू शकतात. पॉलिमर, कच्चे प्लास्टिक, पीव्हीसी, पीईटी, पॉलिथिलीन, रासायनिक रंग इ. स्ट्रेच ब्लो मोल्डिंग मशीन, इंजेक्शन मोल्डिंग मशीन, वॉटर कूलिंग मशीन, एक्सट्रूजन मशीन, लिफ्टिंग मशीन, स्क्रॅप कटर मशीन इ. यंत्रसामग्री या व्यवसायासाठी आवश्यक आहे.