मुंबईच्या वरळी ते वर्सोवा दरम्यान सुरु असलेल्या सागरी सेतू विस्तार प्रकल्पामुळे सुमारे पंचेचाळीस हजार खारफुटी झाडे नष्ट होण्याचा धोका निर्माण झाला आहे. या प्रकल्पासाठी हेक्टर ८.२४ क्षेत्रातील खारफुटीचे नुकसान होणार असल्याची माहिती अधिकृत अहवालात स्पष्ट करण्यात आली आहे.
खारफुटी म्हणजेच समुद्र किनाऱ्यावर आढळणारी झाडे ही फक्त हरित पट्टा नसून, पूर प्रतिबंध, जैवविविधता, आणि हवामान संतुलनासाठी अत्यंत आवश्यक घटक आहे. मुंबईसारख्या किनारपट्टीच्या शहरात खारफुटीचे नष्ट होणे म्हणजे पर्यावरणासाठी गंभीर धोका आहे, असे मत पर्यावरण तज्ज्ञांनी व्यक्त केले आहे.
महाराष्ट्र राज्य रस्ते विकास महामंडळ यांनी या प्रकल्पासाठी पर्यावरणीय मंजुरी घेतली असून, नष्ट होणाऱ्या खारफुटीच्या पाचपट झाडांची पुनर्लागवड करण्याचे आश्वासन देण्यात आले आहे. या पुनर्लागवडीसाठी स्वतंत्र भूखंड, पर्यावरण पूरक तंत्रज्ञान, आणि देखभाल यासाठी खास निधीची तरतूद केली जाणार आहे.
या प्रकल्पामुळे नैसर्गिक परिसंस्थेवर होणाऱ्या परिणामांबाबत चिंता व्यक्त करण्यात येत आहे. स्थानिक पर्यावरण संघटनांनी आणि नागरिकांनी प्रकल्पाचे पुनर्मूल्यांकन करून खारफुटी क्षेत्र वाचवण्याची मागणी केली आहे. त्यांनी यासंदर्भात मुख्यमंत्री, पर्यावरणमंत्री आणि राष्ट्रीय हरित लवाद यांच्याकडे निवेदनेही सादर केली आहेत.
सध्या प्रकल्पाचे काम प्रगतीपथावर असून, प्रत्येकी एका खारफुटी झाडास बदल म्हणून नवीन पाच झाडांची लागवड करण्याचा शासनाचा दावा आहे. मात्र ही पुनर्लागवड तेवढ्याच जैववैज्ञानिक परिणामकारकतेने होईल का? याबाबत शंका उपस्थित केल्या जात आहेत.
वरळी सागरी सेतूचा विस्तार हा मुंबईसाठी वाहतुकीच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाचा आहे, हे खरे. परंतु त्यासाठी निसर्गाच्या मूलभूत रचनेशी तडजोड होणार असेल, तर त्याचे दुष्परिणाम भविष्यात अधिक भयंकर ठरू शकतात. खारफुटीचा नाश टाळण्यासाठी पर्यावरण आणि विकास यामध्ये संतुलन राखणारे निर्णय घेणे हीच काळाची गरज आहे.
