तारापूरचा किल्ला

महाराष्ट्रातील पालघर जिल्ह्यातील तारापूर तालुक्यात तारापूर हा एक नयनरम्य ऐतिहासिक किल्ला आहे. आता किल्ल्यावर अवशेष शिल्लक आहेत. परंतु येथून आजूबाजूचा परिसर फार मनमोहक दिसतो. या किल्यायाचे मुंबईपासूनचे अंतर सुमारे १०० किलोमीटर आहे. हा किल्ला सोळाव्या शतकात पोर्तुगीजांनी बांधला होता. पोर्तुगीजांच्या काळात हा किल्ला ‘सॅंटो एस्टेव्होचा किल्ला’ म्हणून परिचित होता.

हा किल्ला पोर्तुगीज कारवायांसाठीचा या प्रदेशातील महत्त्वाचा तळ होता. याचा उपयोग व्यापारी मार्गांवर नियंत्रण ठेवून शत्रूंपासून संरक्षण करण्यासाठी केला जात असे. मराठ्यांनी या किल्ल्याचे नाव बदलून ‘तारापूरचा किल्ला’ असे ठेवले. तारापूर किल्ला हा आयताकृती किल्ला आहे. या किल्ल्यास चार बुरुज आहेत. हा किल्ला सुमारे १० मीटर उंच भिंतींनी वेढलेला आहे. किल्ल्यामध्ये अनेक विहिरी देखील आहेत. हा किल्ला एका टेकडीवर बांधलेला असून तेथून आजूबाजूचा परिसर दिसतो. तारापूर किल्ला आता मोडकळीस आला आहे.

अठराव्या शतकात मराठ्यांनी हा किल्ला ताब्यात घेतला. किल्ल्याजवळ अनेक हॉटेल्स आणि अतिथीगृहे आहेत. हा किल्ला सकाळी 6 वाजल्यापासून संध्याकाळी 6 पर्यंत खुला असतो. गडावर जाण्यासाठी कोणतेही प्रवेश शुल्क नसते. या किल्ल्याभोवती हिरवीगार झाडे आहेत. या निसर्गरम्य किल्ल्यावर पाणीपुरवठा करणाऱ्या अनेक विहिरी आहेत. सहलींसाठी हा किल्ला योग्य ठिकाण आहे. त्यामुळे येथे पर्यटक आवर्जुन येतात. या किल्ल्याजवळ अनेक रेस्टॉरंट्स आणि कॅफे देखील आहेत, जेथे पर्यटक सीफूड आणि इतर स्थानिक पदार्थांचा आनंद घेऊ शकतात. तारापूर किल्ल्यावर जाण्यासाठी सर्वात जवळचे रेल्वे स्थानक वाणगाव आहे. हे किल्ल्यापासून ५ किलोमीटर अंतरावर आहे. जवळचे बसस्थानकसुद्धा वाणगाव हेच आहे.