स्वतंत्र बातमी

आपल्या देशातील फळांमध्ये केळीला महत्त्वाचे स्थान आहे. पूर्व उत्तर प्रदेशात त्याची लागवड वाढत आहे. केळीचे फळ पौष्टिक असते. त्यात फॉस्फरस आणि कॅल्शियमसारखी साखर आणि खनिज क्षार मुबलक प्रमाणात आढळतात. पुढील गोष्टी लक्षात घेऊन त्याची लागवड केल्यास आर्थिक दृष्टिकोनातून फायदा होईल. राज्यात केळीचे एकूण क्षेत्र सुमारे २६.०२ हजार हेक्टर आहे, उत्पादन १४४८.१३ टन आहे आणि उत्पादकता ५५.६५ (एपेडा. २०१२..१३) टन आहे. राज्यात प्रामुख्याने जिल्ह्यांमध्ये लागवड केली जाते बुऱ्हाणपूर, खरगोन, धार, बरवानी, शाजापूर, राजगढ इत्यादी ठिकाणी ती जाते.

बुरहानपूरमध्ये केळीची लागवड सुमारे 20200 हेक्टर क्षेत्रात केली जाते आणि उत्पादकता सुमारे 700 क्विंटल/हेक्टर आहे. मध्य प्रदेशात ठिबक सिंचनाद्वारे केळीची लागवड केल्यास क्षेत्रामध्ये 15 ते 20 टक्के वाढ करता येते. केळीच्या फळामध्ये पोषक तत्वे मुबलक प्रमाणात असतात. केळीची झाडे वेगवेगळ्या स्वरूपात वापरली जातात. पिकलेल्या फळांवर प्रक्रिया करून रस, पावडर आणि अंजीर तयार केले जातात. कुपोषण आणि प्रथिनांच्या कमतरतेमुळे होणारे विकार दूर करण्यात केळीची अनोखी भूमिका आहे.

केळीच्या खोडाचा प्रादुर्भाव ४-५ महिन्यांच्या झाडांवर होतो. सुरुवातीला पाने पिवळी पडतात आणि नंतर रस बाहेर येऊ लागतो. प्रौढ कीटक पेटीओलच्या पायथ्याशी दिसतात. स्टेममध्ये एक लांब बोगदा तयार होतो. जे नंतर कुजतात आणि दुर्गंधी निर्माण करतात.